لينوكس (linux)

نام يك سيستم عامل رايانه اي است كه معروفترين مثال نرم افزار آزاد و توسعه به روش اپن سورس (متن باز) است. اگر بخواهيم دقيق باشيم فقط بايد هسته لينوكس را لينوكس بناميم. اما به طور معمول اين كلمه به سيستم عامل هاي يونيكس مانندي اطلاق مي شود كه بر مبناي هسته لينوكس و كتابخانه ها وابزارهاي پروژه ي گنو ساخته شده اند. لينوکس به خودى خود، يک هسته(Kernel)است. هسته، بخشاصلى سيستم‌عامل را تشکيل مى‌دهد که کار آن کنترل داده‌ها، مديريت حافظه،سخت‌افزار، ورود و خروج داده‌ها و تمامى موارد اصلى سيستم‌عامل مى‌باشد، به مجموعه أي از نرم افزارهاي بنا شده بر اجزاي گفته شده ي توزيع لينوكس(linux distribution)  مي گويند.

   لينوكس براي استفاده ي ريزپردازنده ها با معماري 80386 اينتل طراحي شده بود. امروزه انواع مختلف معماري ها را پشتيباني مي كند. و از كامپيوترهاي شخصي گرفته تا ابر كامپيوترها و تلفن هاي همراه به كارمي رود. اين سيستم عامل كه در ابتدا بيشتر توسط افراد مشتاق توسعه پيدا ميكرد. و به كار گرفته مي شد توانسته است. پشتيباني شركت هاي سرشناسي چونIBM   وهيولت ياكارد را به دست آورد . و با بسياري از نسخه هاي خصوصييونيكس رقابت كند. طرفداران لينوكس و بسياري از تحليل گران اين موفقيت را ناشي از استقلال از فروشنده ، كم هزينه بودن پياده سازي ، سرعت بالا و امنيتو قابليت اطمينان آن مي دانند. در سال 1984 ريچارد استالمن كه رئيس بنياد نرم افزار آزاد بود. پروژه ي گنو(GNU)را آغاز كرد. در اين پروژه كه يك جنبشنرم افزاري محسوب مي شد. برنامه نويسان با يكديگر همكاري مي كردند. اينهمكاري تا به حال نيز ادامه دارد. آن زمان بيشتر ابزارهاي پروژه ي گنو با زبانبرنامه نويسي C و اسمبلي ، نوشته شده بود. آماده ي كار بود. اما تنها چيزي كهكم بود. وجود يك سيستم عامل مناسب و رايگان بود. حتي سيستم عامل مينيكسنيز ( با وجود در دسترس بودن متن كد آن ) رايگان نبود. و حق نشر مخصوصبه خود را داشت.

 

   كار در پروژه ي گنو به سمت طراحي يك هسته مناسب متمركز مي شد. اما به نظر مي رسيد كه براي ايجاد هسته حداقل چند سال ديگر زمان احتياج است.اين تاخير براي لينوس قابل تحمل نبود. بنابراين خودش دست به كار شد و باالهام از كد مينيكس كار را آغاز كرد. سرانجام در 25 اوت سال 1991 ساعت57/20 شب به وقت گرينويچ پيامي تاريخي به گروه خبري comp.os.minix ارسال شد. ارسال كننده ي اين پيام كسي نبود جز  لينوس بنديك توروالدز، او يك دانشجوي فنلاندي بود. كه در آن زمان در دانشگاه هلسينكي درس ميخواند. لينوكس مانند مينيكس طراحيشده بود. اولين نسخه ي لينوكس در سپتامبر  1991 بر روي اينترنت منتشر شددومين نسخه ي آن به فاصله ي كمي در اكتبر همان سال منتشر شد . از آن پسهزاران برنامه نويس (هكر) در سراسر دنيا در اين پروژه شركت كردند.
 
   پنگوئن تاكس نشانه و مايه ي خوش شانسي لينوكس است. ( توروالدز ) مالكعلامت تجاري لينوكس است كه به عنوان نرم افزار سيستم عامل رايانه برايتسهيل در استفاده و عمليات رايانه به ثبت رسيده است.